زندگی عاقلانه

ای برادر قصه چون پیمانه است// معنا اندر وی بسان دانه است// دانه معنی بگیرد مرد عقل// ننگرد پیمانه را گر گشت نقل‏

مرگ خود یا عزیزان حقیقت بسیار قطعی و غیر قابل درمان است که شوک بسیار سختی به بشر می زند. روان شناسان اگزیستانسیالیم غیرموحدی اینجا دستشان خالی است و می گویند باید حقیقتی را که غیرقابل اجتناب است پذیرفت و با آن کنار آمد و آسیب هایش را مهار کرد. ولی روان شناسان موحد با اتصال به منابع وحیانی معتبر قدرت آرام بخشی بسیار بالایی برای مراجعان خود دارند.

معرفی کتاب: مُسَکّنُ الفُؤاد عِنْدَ فَقْدِ الْأحبّة وَ الْأولاد
(تسکین‌دهنده دل‌ها هنگام فقدان دوستان و فرزندان)
مؤلف: سعیدزین‌الدین جبعی‌العاملی (شهید ثانی بعد از فوت چند فرزندش این کتاب را نوشته اند)

ترجمه‌های موجود کتاب عبارتند از:
1- «تسلیة العباد» از میرزا اسماعیل خان مجد الأدباء
 2- «فرج الحزین بالمکاره و فوت البنین» که ترجمه کتاب است با اضافات از محمد مهدی بن حاج علی اصغر
3- «روح و ریحان» از شیخ جمال بن محمد تقی عراقی که دقیقا متن کتاب مسکن الفؤاد در آن نیامده بلکه شبیه آن است.
4-  «آرام‌بخش دل داغدیدگان» ترجمه حسین جناتی
5-  «ارمغان شهید» ترجمه عباس مخبر دزفولی
6- «اسلام در کنار داغدیدگان» ترجمه محمدباقر حجتی.
7- «آرام بخش دلها در مصیبت و بلاها» مترجم: عبدالحمید واسطی ناشر: موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور (مترجم نیز داغدار فرزندش است)

https://b2n.ir/822081


ویژگی‌های مثبت
1- «هیجان‌های مثبت»:  امور زودگذر و موقت مثل شادی‌ پس از گل زدن
2- «صفات مثبت» پایدارتر و ریشه‌ای‌تر مثل  تواضع، حیا، صداقت (در انتخاب دوست و همسر روی این صفات تأکید شده در اسلام)

شش فضیلت انسانی و توانمندی های منش

1- خرد: خلاقیت، کنجکاوی، روشن فکری، عشق به یادگیری و ژرف‌اندیشی.  

2- شجاعت: صداقت، دلیری، سرزندگی، پشتکار

3- انسانیت: عشق، مهربانی (سخاوت و نوع دوستی)، هوش هیجانی

4- عدالت: کارگروهی، انصاف، رهبری

5- اعتدال:بخشودن، تواضع، آینده نگری، خودتنظیمی

6- تعالی: معنویت، امیدواری، شوخ طبعی، شکرگزاری، تحسین کمالات و زیبایی ها(بهت و شگفت زدگی)

  با پرورش 24 ویژگی شخصیتی و استفاده از آنها به شادکامی درونی و پایدار رسید



 

 

روان‌شناسی مثبت‌گرا حکمت یا خرد را یکی از شش فضیلت انسانی می‌داند و بر این اعتقاد است که این فضیلت مرکب از چند نیرومندی درونی (منشی) است که عبارتند از:

خلاقیت، کنجکاوی، روشن فکری، عشق به یادگیری و ژرف‌اندیشی.

خلاصه هر یک از این نیرومندی ­ها

 کنجکاوی

کنجکاوی به معنای علاقه نشان دادن به تمام جنبه‌های موضوعی است که به آن می‌پردازیم. این مؤلفه فعالیت­هایی را که به منظور ایجاد فرصت‌هایی برای یادگیری و کسب اطلاعات جدید انجام می‌شود در بر می‌گیرد. کنجکاوی را می توان به سه عنصر علاقه، جست‌وجوی چیزهای نو و گشودگی به تجارب تازه تقسیم کرد. این ویژگی نیروی محرک دانشمندان برای اختراعات و اکتشافات جدید و غلبه بر محدودیت‌های بشری است.

خلاقیت

خلاقیت به معنای استفاده از ابتکار فردی برای دستیابی به راه‌حل‌های جدید و کمک به پیشرفت زندگی خود فرد یا دیگران است. این ابتکار می‌تواند طیف گسترده‌ای از مسائل- از فعالیت‌های روزانه متفاوت تا دستیابی به راه‌حلی برای یک مشکل جهانی- را در بر گیرد. انسان‌های خلاق قادرند  برای حل مشکلاتی که با آنها مواجه می‌شوند، تصورات خود را به شیوه‌هایی جدید و اعجاب‌انگیز به کار گیرند.

روشن ­فکری

روشن­فکری به معنای فکر کردن در مورد هم? ابعاد یک موضوع و آزمایش کردن آنهاست. این خصوصیت شامل تمایل برای دستیابی به شواهدی مخالف باورها، برنامه‌ها، اهداف فرد و تغییر آنها در مواقع ضروری نیز می‌شود. افراد روشن­فکر به این اعتقاد دارند که ممکن است عقایدشان نادرست باشد و بنابراین، نسبت به آنها تعصبی ندارند، آنها قادرند از دیدگاه دیگران به موضوعات نگاه کنند و دیدی چند بعدی به مسائل داشته باشند.

عشق به یادگیری

عشق به یادگیری به معنای علاقه به فرا گرفتن مهارت‌ها و انواع دانش است. کسانی که از این ویژگی مثبت بهره­مند هستند از یاد گرفتن فعالیت‌های جدید لذت می‌برند و حتی اگر این یادگیری منفعت آنی نداشته باشد، نیاز به کنجکاوی خود را ارضا می‌کنند. عشق به یادگیری موجب می‌شود که افراد هنگام مواجه شدن با موانع و ناکامی‌های آموزشی به راه خود ادامه دهند و تحصیل را رها نکنند.

ژرفاندیشی

 ژرف­اندیشی که اغلب مترادف خرد به کار می رود، با هوش تفاوت دارد و شامل سطح بالای دانش و قضاوت می­شود. این ویژگی دربرگیرند? توانایی دادن نصایح خردمندانه به دیگران است و افرادی که از آن بهره دارند به اخلاقیات معتقدند و زندگی هدفمندی دارند. به علاوه آنها از نقاط ضعف و قوت خود آگاهند و به اهمیت نقششان در اجتماع معرفت دارند.

نتایج پژوهش‌های متعدد روان­شناسان نشان داده است که افراد خردمند در دوران سالمندی نیز زندگی موفقی دارند. در واقع، خرد با بهزیستی افراد سالمند رابطه محکم‌تری دارد تا با سلامت جسمانی، ثروت و موقعیت آنها. مواجه شدن با شرایط استرس‌زا در زندگی (البته تا حد خاصی)، به ویژه زمانی که فرد پاسخ مطلوبی به آنها دهد، موجب تسهیل رشد فضیلت خرد می‌شود ( پترسون و سلیگمن،2004).


 


احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

علیرغم آنکه اغلب فیلسوفان بر ویژگی «عقلانیت» و «تفکر» به عنوان «فصل ممیز انسان» از سایر حیوانات تأکید کرده‌اند، اما حقیقت آن است که بسیاری از آدمیان هیچ بهره‌ای از عقلانیت و تفکر ندارند. آنان زندگی خود را بیشتر بر پایه «غرایز» و «امیال» و «احساسات» و «عواطف» سامان می‌دهند تا «عقل و فکر».

خردورزی و تفکر از دشوارترین کارهاست. تصمیم‌گیری بر پایه تفکر، از یک سو وابسته به قدرت «مهار و کنترل غرایز»  و از سوی دیگر نیازمند «آگاهی دقیق از جوانب کار» و از دیگر سو، نیازمند «مهارت به کارگیری» عقل و فکر در مسیر درست است. برخورداری از این «توانایی‌ها» و «دانایی‌ها» و «مهارت‌ها» نیازمند مجاهدت‌های طولانی‌مدت است.

منبع