زندگی عاقلانه

اهداف طولی وعرضی درخلقت انسان

درآیات وروایات، آفرینش عالم[1]، به ویژه، آدم[2]هدفمند معرفی شده است، با توجه به قرآن وحدیث، اهداف آفرینش آدم، عبارتند از:
تجلی ذات حق بر هستی و بندگان[3] (منصور نژاد، 1386، ص31) ، عبادت و بندگی خدا[4]، معرفت به خدا[5]، رحمت الاهی در پرتو اعمال[6] آزمایش و امتحان در میدان دنیا‍[7]، (جعفری، 1380، ص150- 16 و امامی و آشتیانی، 1368، ص128) ، زندگی هدفمند و بازگشت به سوی خدا[8]، در تفسیر نور آمده: هدف از آفرینش هستی، بهره گیری انسان[9]، و هدف انسان، عبادت[10]، و هدف عبادت، تقوا[11]و هدف تقوی، رستگاری[12] است (قرائتی، 1374، ج1، ص76 و75).در حدیث قدسی آمد که خدا همه چیز را برای انسان و انسان را برای خود (خدا) خلق کرده است، (خلقتُ ألاشیاء لأجلِک وخلقتُک لأجلی [13]) ، حضرت آیت الله بهجت نتیجه‌این خلق را علم ومعرفت بیان کرده‌اند (رُخشاد، 1387، ص37) وی عبادت و معرفت (الا لِیَعبُدُون ) و (الا لِیَعرفُون[14]) را متلازم می دانند (همان، ص37) ، برخی از احادیث هدف خلقت را رسول خدا (ص) و ائمه معصوم[15](ع) ، ا نسان کامل، بیان کرده‌اند و از آیه 30 سوره بقره فهمیده می‌شود که هدف خلقت رسیدن به مقام جانشینی خدا در زمین (خلیفة الاهی) است[16]. در نمودار 4-2، این آیات نشان داده شده است

جهت نمایش تصویر با اندازه اصلی 897x1269 پیکسل کلیک کنید

منبع: تهیه و ساخت آزمون هدف در زندگی با تکیه بر اسلام، محمدحسین قدیری، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
-------------
[1].انبیاء/16.
[2].آل عمران/190- 1ودخان/13- مؤمنون/115.قیامت/36.
[3].حدیث قدسی کنت کنزاًمخفیاً.....فخلقتُ الخلقَ لکیَ اعرفَ (بحارالانوار، ج، ص، 198).
[4]وماخلقت الجن والانس الالیعبدون (ذاریات،56).
[5]امام حسین (ع) ایهاالناس ان الله جلّ ذکره ماخلق العباد الاّلیعرفوه فاذا عرفوه عبدوه فاذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة ما سواه.... بحارالانوار، ج5، ص312، حدیث 1. الله الذی خلق سبع سماوات ومن الارض مثلهن یتنزل الامر بینهن لتعلموا ان الله علی کل شیء قدیر وان الله قد احاط بکل شیء علماً (طلاق،12)
[6]ولو شاءالله لجعل الناس امة واحدة ولایزالون مختلفین الا من رحم ربک ولذلک خلقهم (هود،119و118).امام صادق در تفسیر این آیه فرمودند: خلقهم لیفعلوا مایستوجبون به رحمته فیرحمهم (بحارالانوار، ج5، ص314، حدیث5) ، برای کسب رحمت الاهی با اعمالشان.
[7] الذی خلق الموت والحیاة لیباوکم ایکم احسن عملا (ملک/2).
[8]افحسبتم انا خلقناکم عبثا وانکم الینا لاترجعون (مؤمنون/115).
[9]سخّرلکم/خلق لکم (ابراهیم/34- 32).
[10]وماخلقت الجن والانس الالیعبدون (ذاریات/56).علامه جعفری می نویسد برای کسی که مسیر تکامل را می‌داند به سویش در حرکت است عبادت کمیت و کیفیت خاصی ندارد و همه فعالیت‌های شئؤن زندگی را شامل می‌شود و عبادات و اذکار مقررشده برای به خود آوردن جدی انسان‌ها است که لحظاتی بنشیند رو در روی خود قرارگیرد و تدریجا روان را صیقلی دهد (جعفری هدف وفلسفه زندگی، ص 144).
[11].واعبدوا ربکم..لعلکم تتقون(بقره،21).
[12].اتقوا الله لعلکم تفلحون(آل عمران،200).
[13]شرح اصول کافی، صالحی مازندرانی، ج4، ص228.
[14].تفسیر قرطبی، ج17، ص55 و روایت امام حسین (ع) در بحارالانوارج 23، ص23.
.[15]لولامحمد (ص) ما خلقتُ الدنیا والاخرة..... (احادیث مثنوی، ص172) ولو لاک لما خلقت افلاک (شرح اصول کافی، ج9، ص 62) لویاعلی لولا نحن ما خلق الله آدم و لاحوّا ولا الجنة ولا النار ولا السماء ولا الارض (مستدرک سفینه البحار، ج8، ص 215).از رهگذرخاک سرکوی شما بود هر نافه که به دست نسیم سحر افتاد
[16].انی جاعلک فی الارض خلیفة( بقره /30).